Over hechtingstherapie in Horst

Hechtingstherapie

Er wordt wel een gezegd dat het eerste jaar van een mensenleven het belangrijkste jaar is uit een mensen leven. En ergens zit daar een waarheid in. Waarom? Omdat hierin de eerst hechtingsrelatie ontstaat. Hechting betekent dat we een duurzame en affectieve relatie opbouwen tussen het kind en een specifieke persoon of opvoeder. Hoe deze band ook ontstaat, het is en blijft duurzaam en continue aanwezig in het leven van het jonge kind. Ieder jong kind kan zich maar aan een paar personen hechten. Het bijzondere hierin is dat het zich niet hecht aan de persoon die hem of haar voedt en verzorgt maar aan degene die het sociale contact heeft. De emotionele band en communicatie tijdens het hechtingsproces is van cruciaal belang tijdens het proces van hechting. Waarbij de eerste hechtingsrelatie een soort van voorbeeld is voor alle relaties die het kind in zijn of haar leven zal hebben.

Hechting en het ontstaan ervan

Een pasgeboren kind zoekt direct na de geboorte een liefdevolle hechting met één of meerdere personen. Dit geeft het kind veiligheid, geborgenheid en voldoening. Met gedrag zoals huilen of glimlachen zorgt het kind er voor dat moeder reageert en er een onderlinge uitwisseling ontstaat met elkaar. Dit wordt hechtingsgedrag genoemd. Zowel moeder als het kind hebben beiden een actieve rol in dit hechtingsproces.

Competenties van ouder(s)

Om te weten waar een kind behoefte aan heeft wordt van elke ouder gevraagd om effectief en snel te reageren en aan te voelen wat het nodig heeft. Jezelf in kunnen leven in het kind, signalen opmerken en interpreteren zijn hierbij van onschatbare waarde.

Belang van hechting

Rond het eerste levensjaar is de eerste hechtingsrelatie en daarmee tevens het voorbeeld gevormd voor alle relaties die het kind in zijn verdere leven zal hebben. Zo is het mogelijk dat emotionele problemen zoals onzekerheid en wantrouwen zijn ontstaan doordat er onvoldoende aandacht en gehoor werd gegeven aan de behoeften en signalen van het jonge kind.

Hechting speelt een zeer belangrijke en bepalende rol bij de ontwikkeling van het kind en is van onschatbare waarde voor de verdere emotionele en sociale ontwikkeling. Het helpt het kind een eigen karakter en persoonlijkheid te laten ontwikkelen.

Veilig gehecht

Onderzoek laat zien dat kinderen die zich gezond en veilig hebben gehecht, sociaal en emotioneel beter kunnen functioneren dan kinderen die deze mogelijkheid niet hebben gehad. Kinderen met een gezonde en veilige hechting gaan over het algemeen makkelijker om met tegenslagen, hebben een beter zelfbeeld, stellen zich weerbaarder op, zijn minder angstig en sociaal vaardiger.

Als hechting anders verloopt

Gelukkig verloopt het hechtingsproces tussen ouders en kind vaak goed. Je spreekt dan over een gezonde en veilige hechting. Maar soms verloopt het hechtingsproces anders dan gewenst is. Dit kan komen door problemen zoals hoge prikkelgevoeligheid bij het kind, een huilbaby of een kind met een gesloten karakter. Ook problemen binnen het gezin of problemen bij de ouders kan het proces van hechting verstoren.

Vier stijlen van hechting

Als een kind onveilig gehecht is kan dit geuit worden doordat het zich extreem aan de ouders of opvoeders vastklampt, of juist het tegenovergestelde; nauwelijks contact zoekt met ouders of opvoeders.

Wanneer een kind veilig gehecht is durft het, zolang het zich veilig voel, de wereld te verkennen en gaat wanneer het angstig is op zoek naar de veiligheid van de ouders. Doordat ouders afgestemd en effectief reageren op het kind en het kind de ruimte geven die het nodig heeft, kan het de wereld om zich heen ontdekken wat belangrijk is om zich persoonlijk te ontwikkelen.

Als ouders het kind afwijzen, verwaarlozen of niet afgestemd reageren op de behoeften van het kind zien we angstig-vermijdende gehechtheid. Het kind ontwijkt de ouders of opvoeder en heeft ook weinig vertrouwen in andere mensen. Het komt daarmee in een isolement.
Er zijn ook ouders of opvoeders die alleen op het kind reageren vanuit hun eigen behoeften. Bijvoorbeeld ze spelen en knuffelen met hun kind terwijl het eigenlijk wil slapen. Of wanneer het kind behoefte heeft aan spelen of knuffelen geven ze geen reactie. Dit leidt tot angstig-afwerende gehechtheid, waarbij het kind zich vastklampt aan ouders of opvoeders omdat het onzeker is.

De meest onveilige stijl van hechting is de gedesorganiseerde gehechtheid. Die kan ontstaan door een traumatische ervaring bij het kind, zoals het verlies van een gehechtheidspersoon of door een psychiatrische ziekte bij de ouder of opvoeder. Daarin kunnen zij met periodes adequaat reageren op de behoeften van het kind en in andere perioden juist helemaal niet. Bij deze kinderen zien we dat zij zich zowel vastklampen aan de ouder of opvoeder, als zich afweren. Het kind kan en durft niet volledig te vertrouwen op de ouder of opvoeder.

Hechting krijg je voor het leven

Het eerste levensjaar van een kind is van onschatbare waarde voor de hechting tussen de ouders, opvoeders en kind. Maar gelukkig betekent een moeilijk begin niet dat het kind voor het rest van het leven slecht gehecht zal zijn. Met behulp van begeleiding aan de ouders en opvoeders kan er gewerkt worden aan hechting en kan niet veilig gehechtheid veranderen naar veilig gehechtheid. Ook na het eerste levensjaar is de hechting absoluut nog beïnvloedbaar.

Moeder-kind hechtingsbelemmeringen

Zowel fysieke als emotionele gebeurtenissen tussen moeder en kind kunnen zorgen voor een verstoorde hechting. Hieronder lees je een aantal mogelijke invloeden en oorzaken die de hechting kunnen beïnvloeden:

Fysieke scheiding:

• Moeder kreeg anesthesie (verdoving) tijdens de bevalling
• Een andere vorm van scheiding tussen moeder en kind
• Het kindje kwam in de couveuse na de geboorte
• Het kindje was ziek bij de geboorte
• Het kindje is geadopteerd
• Het kindje is deel van een tweeling of meerling
• Het kindje is deel van een ongeboren tweeling of meerling
• Moeder had een complexe en/of zware bevalling
• Moeder was erg ziek na de bevalling
• Er ontstond een scheiding van moeder en kind direct na de geboorte
• Er ontstond een scheiding van moeder en kind in de 1e maanden na de geboorte

Emotionele scheiding:

• Ouders of opvoeders hadden financiële problemen
• Moeder verhuisde vóór of kort na de bevalling
• Moeder kreeg voor de zwangerschap een miskraam
• Moeder was tijdens de geboorte verslaafd (drugs, alcohol, roken etc.)
• Moeder had emotionele problemen tijdens de zwangerschap of de geboorte
• Moeder verloor binnen twee jaar na de geboorte een familielid
• Moeder en vader gingen scheiden vóór of kort na de geboorte
• Moeder kreeg een nieuwe relatie tijdens of kort na de zwangerschap
• Moeder was ongewenste zwanger
• Andere gebeurtenissen die hechting verstoord kunnen hebben

Hulp bij herstel van hechting

Een onveilige en ongezonde hechting ontstaat vaak door traumatische gebeurtenissen tijdens de zwangerschap, geboorte of kort daarna. Anthony Madrid, voormalig kinderpsycholoog ontwikkelde hiervoor een hechtingstherapie met het grote voordeel dat de behandeling niet het kind belast, maar gericht is op de moeder. In eerste instantie ontwikkelde hij het model voor kinderen met astma. Maar snel werd duidelijk dat herstel van hechting ook verbetering bracht bij andere opvoedings-problemen.

Drie fases van de hechtingstherapie:

1. Opsporen van het trauma
2. Het probleem verhelderen en de gebeurtenis met bijbehorende gevoelens opruimen
3. Een nieuwe, ideale zwangerschap en geboorte d.m.v. hypnose installeren

Het effect van de therapie

Doordat moeder deze stappen doorloopt is zij doorgaans beter gehecht aan haar kind. Zowel moeder als kind merken dit vrijwel meteen. Opmerkelijk om te zien is dat na de eerste sessie deze hechtings-therapie al werkt. De werkelijke magie zit hem in het gegeven dat moeder instinctief een goede moeder wil zijn.
Hechtingstherapie kan tot drie maanden na de geboorte gedaan worden.

Het behandeltraject:

Tijdens drie sessies van 1,5 uur werken we samen aan het volgende:

1. De geschiedenis van de geboorte – uitleg over moeder en kind hechting – inventarisatie van de niet-gehechte gebeurtenis(sen) – vragenlijst moeder-kind – uitleg van de behandeling en hypnose
2. Onderzoek en bevestigen van de niet gehechte gebeurtenis en hypnosesessie met moeder. (EMDR bied ik in mijn praktijk niet aan)
3. Hoe gaat het na de sessie met moeder en kind

Soms komt het voor dat een vervolgafspraak noodzakelijk is omdat blijkt dat het kind slechts gedeeltelijk of niet beter is. Mogelijke redenen hiervoor:

• De niet gehechte gebeurtenis is niet volledig verwijdert
• De nieuwe verbeelding van de geboorte slaat niet aan
• Er is nog iets anders mis met de hechting
• Er is een andere niet gehechte gebeurtenis over het hoofd gezien
• Er is een andere reden wat nog gerepareerd moet worden

De focus bij hechtingstherapie

De kracht van hechtingstherapie zit hem erin dat er gewerkt wordt aan de band tussen moeder en kind en daar waar nodig met de andere ouder of andere opvoeders. Ouders, andere opvoeders en kinderen zijn daarmee de belangrijkste doelgroep waarmee gewerkt wordt. Als hechtingstherapeut ligt de focus op herstel en het positief verbeteren van de ouder en kind band.

Heling en herstel van hechting

Daar ik werk met de hechtingstheorie en het drie-stappenmodel, kan ik bij moeder emotionele en fysieke blokkades verwijderen en een nieuwe geboorte beeldend tot stand brengen. Daarmee komt alsnog een gezonde hechting tot stand tussen moeder en kind. Mede ook omdat oorspronkelijke herinneringen bij de moeder worden vervangen door positieve, ondersteunende beelden. Dit werkt zeer helend voor zowel moeder als kind.

Astma en niet-gehechtheid

Waarom het creëren van een nieuwe en gezonde hechting in eerste instantie een verbetering opleverde voor kinderen met astma is nog onbekend. Er wordt uitgegaan dat het immuunsysteem van een kind dat direct met astma verbonden is, verzwakt is geraakt door stress van de gespannen relatie tussen moeder en kind. De oorzaak daarvan zou kunnen liggen in het immuunsysteem, de bronchiën en de luchtwegen van het kind.

Waarbij hechtingstherapie vooral effectief is:

• Astma bij kinderen
• Jonge kinderen met een mislukte hechting en de reden van dit mislukken bekend is
• Kinderen die het moeilijk hebben gehad vanaf hun geboorte
• Moeilijkheden tussen moeder en kind

De voordelen van hechtingstherapie:

• Moeder is alleen aanwezig tijdens de sessie (het kind wordt niet belast)
• Een korte behandelingstijd
• Moeder-kind en ouder-kind problemen kunnen opgelost én voorkomen worden
• Veel opvoedproblemen, verdriet en pijn kunnen iedereen bespaard blijven